Als men aan Japanse zwaarden denkt, is de eerste naam die in je opkomt de katana. Het is de meest bekende, zodanig dat deze term, die aanvankelijk een bepaald model zwaard aanduidde, bij uitbreiding het woord is geworden om een Japans zwaard aan te duiden, wat het ook moge zijn. Er is echter ook een andere term bekend bij ingewijden, namelijk nihontō, waarmee een Japans zwaard van traditionele makelij wordt aangeduid. Maar ook al is de katana de meest gebruikte naam, chronologisch gezien is het ook niet de oudste. Wat was het eerste Japanse zwaard dat geproduceerd werd? Kent u de belangrijkste huidige modellen? Kom en controleer uw kennis op het fascinerende gebied van Japanse zwaarden door ons artikel te lezen.
De belangrijkste Japanse zwaarden
Belangrijkste Japanse zwaarden In tegenstelling tot wat men zou kunnen denken, is de katana historisch gezien niet het eerste Japanse zwaard. In feite is een van de eerste bestaande zwaarden in Japan de chokutō of 直刀, een recht zwaard geïnspireerd op Chinese en Koreaanse zwaarden. De chokutō dateert van vóór de 10e eeuw, maar wordt tegenwoordig niet meer geproduceerd. Het is dit model dat de tachi inspireerde.
-
De tachi of 太刀
De tachi is afgeleid van de chokutō, maar is het eerste Japanse gesmede zwaard. Eigenlijk is het een wapen dat meer voor ruiters is, die het daarom met de rand naar beneden droegen. Er ontstond echter een tweehandige vechttechniek, beoefend door samoerai te voet. De tachi heeft een groter lemmet dan de katana, ongeveer 10 cm langer, maar dunner en reeds gebogen, hoewel de kromming anders is. Het punt van de grootste kromming van het tachi lemmet ligt in het eerste derde, waardoor het gemakkelijker te trekken is. De tachi is echter verdrongen door de katana. De katana heeft bewezen effectiever te zijn in het verslaan van een tegenstander, omdat hij dodelijker is.
-
De katana of 刀
De katana, een iconisch en emblematisch zwaard van de samoerai, heeft een ongeëvenaarde scherpte en een gebogen, enkelgeslepen, zeer scherp lemmet van ongeveer 60 cm of twee shaku’s, de traditionele Japanse maat. Dit komt door de specifieke vervaardiging met een kleitemperaturatie door een meestersmid. Dit wordt gevolgd door een langdurig handmatig polijsten door een togishi, een ambachtsman die gespecialiseerd is in het polijsten van zwaardbladen. Het sterkste punt van kromming zit in het midden van het blad. De samoerai droeg de katana weggestopt in zijn riem, zijn obi, die hij omhoog sneed om hem sneller en veiliger te kunnen trekken. Tijdens kalmere periodes in de Japanse geschiedenis evolueerde het naar een ceremoniële in plaats van een oorlogszuchtige rol. Tegenwoordig blijft de katana het populairste Japanse zwaard.
-
De wakizashi of 脇差
De wakizashi is een versie van een zwaard vergelijkbaar met de katana, maar met een kleiner lemmet. De afmetingen van dit zwaard liggen tussen de 30 en 60 cm. Door zijn eenvoudiger bediening is het een favoriet voor gevechten in gesloten ruimtes. De set bestaande uit een katana en een wakizashi wordt de daishō of 大小 genoemd en was het traditionele paar samoerai zwaarden. In tegenstelling tot de katana kon de wakizashi ook gedragen worden door rijke kooplieden. Dit wapen werd ook specifiek gebruikt voor seppuku, de rituele zelfmoord waarbij men zijn eer kon wegspoelen.
-
De tantō of 短刀
De tantō verwijst naar een licht gebogen zwaard waarvan de afmetingen meer lijken op een dolk, aangezien het lemmet minder dan een shaku, of 30 cm, is. Het bestaat met of zonder bewaker. In het laatste geval wordt het een aiguchi-beslag genoemd, met een beschermer of tsuba die ofwel niet bestaat ofwel een diameter heeft die gelijk is aan die van de tsuka, het handvat, en dus niet zichtbaar is. In de versie met tsuba is het een buke-zukuri type montage, met een bescherming en een koord, de sageo, om de schede aan de riem te bevestigen. Er bestond een iets kleinere versie die in kleding kon worden verborgen en die een kaiken werd genoemd. Deze werden voornamelijk gebruikt door de vrouwen van samurai.
-
De ninjatō of 忍者刀
Mythe of werkelijkheid, de ninjatō is een mysterie. Een kort zwaard met een recht blad en een grootte van minder dan 50 cm, het heeft een grote vierkante tsuba voor steun bij het beklimmen van muren. Het zou een ninja wapen zijn geweest, maar niets is zeker, noch de oorsprong. Voor meer informatie over de ninjatō, bezoek onze pagina gewijd aan dit wapen.
Minder bekende Japanse zwaarden
-
De uchigatana of 打刀
De uchigatana werd vooral gepopulariseerd door het spel Elden Ring. Maar het was een echt Japans zwaard dat bestond. Het is een van de voorouders van de katana’s, maar omdat het van slechte kwaliteit was, was het het voorrecht van krijgers uit de lage klasse en maakte het geen deel uit van de bewapening van de eerbare en dappere samoerai. Het werd met één of twee handen vastgehouden.
-
De ōdachi of 大太刀 en de nōdachi of 野太刀
Deze 2 zwaarden zijn samengevoegd omdat ze erg op elkaar lijken en vooral in semantisch opzicht verschillen. De ōdachi is inderdaad een traditioneel gemaakt zwaard, van grote afmetingen, aangezien de kling ongeveer 3 shaku is, wat ongeveer overeenkomt met 90 cm. Zijn naam betekent lang dun zwaard. Wat de nōdachi betreft, zien we de gelijkenis van de kanji. Zijn transcriptie zou gewoon zwaard geven, in de zin van slagveld. De lengte is ook te groot, waardoor deze zwaarden niet altijd gemakkelijk te hanteren zijn, met twee handen, en de hulp van een tweede persoon nodig is om te trekken. Bovendien zorgden de kosten, de moeilijkheid van het smeedwerk en het gewicht ervoor dat deze zwaarden niet langdurig werden gebruikt.
-
De nagamaki of 長巻
De nagamaki is een hastwapen, dat wil zeggen dat het bestaat uit een punt die aan een handvat is bevestigd. In dit opzicht lijkt het meer op wat wij in het Westen een speer zouden noemen. Het licht gebogen lemmet, dat tussen de 12e en 14e eeuw werd gebruikt, was tussen 70 en 100 cm lang en het handvat was nauwelijks langer. Het werd gebruikt door gewone krijgers en voetsoldaten. In een versie met een korter lemmet maar een langer handvat was het een naginata of 薙刀 geworden.
Trainingszwaarden
Trainingszwaard Om te trainen, hetzij in de strijd in de tijd van de samoerai, hetzij tegenwoordig in sommige vechtsporten, werden verschillende zwaarden gemaakt. Dit is een aparte categorie omdat ze niet hetzelfde snijvermogen hebben. Ze hadden een dubbel voordeel, namelijk dat ze de beginner niet verwondden bij het hanteren van het zwaard en ook dat ze het zwaard, voorwerp van zoveel verering, niet beschadigden.
-
De bokken of 木剣
De bekendste van allemaal is de bokken, in Japan vaker bokutō genoemd. Het is een houten versie van de katana en net als zijn tegenhanger is het de standaardnaam geworden voor een zwaard van hout. Het heeft de eer het favoriete wapen te zijn geweest van een beroemde samoerai, Misashi Miyamoto.
-
De iaitō of 居合刀
De iaitō daarentegen is van metaal, maar niet scherp. Het is het trainingswapen voor beoefenaars van iaidō, een krijgskunst die de nadruk legt op snelheid bij het tekenen. Hoewel hij niet scherp is, kan zijn scherpe punt verwondingen veroorzaken, dus moet hij met grote zorg worden behandeld.
-
De shinai of 竹刀
De shinai is een zwaard gemaakt van bamboe stroken bijeengehouden door leer. De keuze van deze materialen maakt het mogelijk slagen uit te voeren die geen gevolgen hebben, zelfs als de tegenstander geen lichaamsbescherming draagt. Kendo beoefenaars oefenen met de shinai. De zojuist gegeven lijst omvat de meest voorkomende of bekende Japanse zwaarden, maar is niet volledig, want de zwaardkunst in Japan is geen loze kreet. Dit is de reden waarom zwaarden zo talrijk en gevarieerd zijn, wat betreft hun vormen, maten, materialen en kwaliteiten. Het zijn al deze subtiliteiten die ze voor het grootste deel tot ware kunstwerken maken, voorwerpen die verzameld moeten worden door alle liefhebbers van dit prachtige land met zijn onveranderlijke tradities.
